(van de redactie)
Het Hooglandisch – ook wel genoemd het ‘Lollig Lesbisch’ – is zeer herkenbaar een afgeleide van het Laaglandisch (het Nederlands) maar met een paar kenmerkende verschillen die het de taal een koddig, misschien soms een soort van kinderlijk karakter geeft.
Het eerste wat – naast wijdlopigheid en een neiging tot een wat barokke insteek – opvalt is dat de letter ‘n’ zoveel mogelijk wordt weggelaten bij vervoegingen van werk- en zelfstandige naamwoorden en zelfs meervoudsvormen. Vorige zin zou worden geschreven als: “… zoveel mogelijk wordt weggelate bij vervoeginge van zelfstandige naamwoorde en zelfs meervoudsevorme”.
Hoofdletters aan het begin van een zin zijn niet verplicht, hoewel deze op deze website wel gebezigd zulle worde ten behoeve van het gemak van de Laaglandische lezers.
Ook in het oog springend is dat het achtervoegsel ‘se’ te pas en onpas wordt gebruikt, zelfs als tussenvoegsel. Enkele voorbeelden om deze curiositeit te illustreren:
‘Zaanse Schans’ (zowel in het Laaglandisch als Hooglandisch), ‘kreukelse krant’, ‘graafse werkzaamheden’, ‘spiekse briefje’, ‘schuilse kelder’, ‘boterseham’, etc.
Neologismen/kofferwoorden, soms contaminaties worden veel gebezigd en aangemoedigd, of namen hebben eigenschappen van pleonasmen en beleving, bijvoorbeeld:
‘prakkipeinze’, ‘mengroere’, ‘foetsieverdwene’, ‘bekijkluistere’, ‘kijkezoeke’, ‘buizebanke’ (op de bank naar de buis kijken)
‘dikwit’ (blanke yoghurt), ‘natwit’ (melk), ‘smulpasta’ (bepaalde kwark)
‘oranje bol’ (sinaasappel), ‘rode bol’ (tomaat)
‘peredik’ (perensap/moes) en ‘appeldik’ (appelsap/moes)
‘pretpoeder’ (bepaalde smaakversteviger)
‘De miezers’, ‘de drups’, ‘de bakken’ (gradaties regen)
‘Melkschommel uit de peuzelkroeg’ (milkshake uit de Laaglandische snackbar)
Het veelvuldig gebruik van alliteraties wordt met goedkeuring en waardering onthaald evenals omklappers, maar eigenlijk; ieder stijlfiguur dat in het Laaglandisch meestal als stijlfout wordt geduid, wordt in het Hooglandisch welwillend beschouwd en zelfs als welbespraakt ervaren. Kijkt u vooral eens op de pagina ‘knutsele met taal‘ voor wat treffende voorbeelden.
Ach, het wijst en het leest zich eigenlijk vanzelf en na een paar zinnen valt het niet eens meer zo op. Bij twijfel of voor duiding kunt altijd eve uw toevlucht neme tot het GHWDLT (het Groot Hooglandies Woordeboek Der Lesbiese Tale), zoals geïllustreerd middels onderstaande ingezonde vraag.
A: Spinsewebfiets Of is het nou spinnenwebsefiets?
L: ja, dat is een goeie vraag. kepput eve aan De Prinses gevraagd, en die zei het volgende: “ja, dat is een goeie vraag. wij wiste het zelf eigelijk ook niet meteen, dus we hebbe het eve moete opzoeke in het GHWDLT (het Groot Hooglandies Woordeboek Der Lesbiese Tale), en dat zei: “ja, dat is een goeie vraag. in 1e instantie zou je bijvoorbeeld kunne spreke van een spinseweb, maar grappig ingevoegde “-se-“-tjes zijn eigelijk alleen dan bewerkstelligbaar wanneer het originele woord geen invoegsels kent (wat hier niet het geval is, want “spinneweb” heeft alreeds de invoeging “-ne-“, en die is overigens op voorhand eigelijk al overbodig, want je kunt logies gezien beter “spinweb” zegge), dus noodzakelijk is het hier niet (maar ook niet strikt fout, bijvoorbeeld in geval iemand het toch grappiger wil make dan het Hooglandiese “spinneweb” al is – grappiger in tegestelling tot het droog Laaglandiese “spinnenweb”), maar omdat we in dit geval te make hebbe met een vervolgcombinatiewoord (namelijk het combinatiewoord “spinneweb” gecombineerd met loswoord “fiets”), ligt de prioriteit van ingevoegde “-se-“-tjes overduidelijk tusse “spinneweb” en “fiets”. ergo conclusio demonstrandum: spinnewebsefiets. u had het bijna goed”.
Tot besluit; ondanks dat het Hooglandisch in de Laaglanden wellicht als ‘slordig’ of onvolwassen Laaglandisch wordt ervaren en dat het lijkt alsof de Hooglanders zich weinig gelegen laten zich buiten de Hooglanden van Laaglandisch te bedienen, moet hun taalkennis niet onderschat worden! Zij krijgen wel degelijk Laaglandisch met de ‘papse lepel ingegote’, zo’n 50 jaar geleden ook gestipuleerd in de Hooglandische Wet op instignatie van de notoire taalpurist Keizer Karel Korrekt VI, en laten bij gelegenheid zo nu en dan menige Laaglander met verbaasde, met stomheid geslagen, open mond achter…